MITOLOGIA OD „A” DO „Z” cz.1

https://i1.wp.com/historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2007/10/Buste-van-Homerus-in-het-British-Museum-Romeinse-voorstelling-e1452796593329.jpg?resize=636%2C384&ssl=1
Choć wszystkie starożytne kultury stworzyły swe mity, to właśnie mitologia grecka najbardziej wpłynęła na rozwój zachodniej cywilizacji. Wojna trojańska, wędrówki Odyseusza, przygody Heraklesa i wiele innych historii starożytnej Grecji inspirowały (i nadal inspirują) najwybitniejsze dzieła literackie, muzyczne czy malarskie.

Homer i jego następcy jako pierwsi zebrali część opowieści około 800 r. p.n.e. Wcześniej przez wiele lat istniały one w formie ustnych przekazów i trzeba było kolejnych stuleci, by Homeryckie eposy doczekały się zapisania, a inne legendy ukazania w Teogonii Hezjoda. Gdy mity stały się częścią religijnych rytuałów podczas ceremonii i świąt, zaczęły być przedstawiane na naczyniach i odgrywane na scenie w czasie konkursów teatralnych. W ten sposób grecka kultura i mitologia nierozerwalnie połączyły się ze sobą.

Istnieje wiele wersji mitów, które nierzadko sobie przeczą. Główne postaci mitologii bogowie i herosi zostali przedstawieni poniżej. Zainteresowani tym fascynującym tematem powinni sięgnąć po nazbyt może akademickie Mity greckie R. Gravesa, Mitologię J. Parandowskiego, Mity greckie L. Brunna, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej Pierre’a Grimala lub bezpośrednio do źródła-Iliady lub Odysei Homera które daje bodaj najlepsze wyobrażenie o tym, w jaki sposób przekazywano sobie mity.

Afrodyta-kiedy Kronos wykastrował Uranosa i wrzucił jego organy płciowe do morza u wybrzeży Cypru, woda spieniła się i tak narodziła się Afrodyta, której imię oznacza „zrodzoną z morskiej piany”. Miała ona magiczną opaskę, która mogła sprawić, że urokowi tego, kto ją nosił, nikt nie mógł się oprzeć. Była żoną ułomnego Hefajstosa, a jej słynny romans z Aresem, bogiem wojny, źle się skończył, gdy mąż schwytał oboje kochanków w magiczną sieć, by ukazać ich cudzołóstwo pozostałym mieszkańcom Olimpu. Później jeszcze spłodziła z Hermesem potomka dwoistej natury – Hermafrodytę. Miała też słabość do śmiertelnika Parysa, który spowodował wybuch wojny trojańskiej. Jej najsłynniejsze świątynie znajdowały się w Pafos na Cyprze, w Knidos na wybrzeżu Anatolii i na wyspie Lesbos.

Agamemnon – zob. Atrydów, ród; wojna trojańska.

Apollo-bóg słońca, chorób i, co ciekawe, uzdrawiania, był nieprawym synem Zeusa i nimfy Latony. Jego pierwszym godnym uwagi czynem było zabicie smoka Pytona, który dokonywał różnorakich szkód w okolicy Delf miasta, z którym bóg miał się w przyszłości blisko związać. Jego świątynia w Delfach, wraz z Olimpią miejscem rozgrywania słynnych igrzysk uchodziła za jeden z głównych ośrodków helleńskiego świata. Pielgrzymi przybywali tutaj, by usłyszeć proroctwa Apollina z ust kapłanki. Ten niesłychanej urody bóg kojarzony był także z muzyką i poezją, stąd zwykle przedstawiano go, jeśli nie z tukiem i strzałą, to z lirą, którą podarował mu Hermes. Nie był nieszczęśliwy w miłości, choć można było oprzeć się jego urokowi, czego najlepszym dowodem jest mit o nimfie Dafne

Ares-ten jedyny prawowity syn Zeusa i Hery był bogiem wojny i trudno byłoby spotkać świątynię wzniesioną ku jego czci. Nic w tym niezwykłego, jeśli wziąć pod uwagę, że sam Zeus nienawidził go najbardziej z całego swego potomstwa. Zwykle towarzyszą mu jego demoniczni woźnice Dejmos i Fobos (Strach i Groza). Jego gwałtowny charakter nie zapewniał mu bynajmniej nieustających zwycięstw w Iliadzie wielokrotnie pokonuje go używająca sprytu Atena. Dobrą ilustracją jego usposobienia są towarzyszące mu zwierzęta -pies i sęp.

Argonauci-zob. Jazon i Argonauci.

Ariadna-zob. Tezeusz, Ariadna i Minotaur.

Artemida-bliźniacza siostra Apollina, uważana za boginię łowów i księżyca oraz patronkę dziewic i jak się zdaje całej natury. Nazywano ją „Panią zwierząt”. Wędrowała po dziewiczych lasach w towarzystwie orszaku nimf i lwów. Opisywano ją zawsze jako wiecznie młodą dziewicę. Miała także swe ciemne strony w ramach rytuałów na jej cześć składano najprawdopodobniej ofiary z ludzi. Sama zabiła Oriona, myśliwego, który chciał ją zgwałcić, a Akteona, który ujrzał ją nagą w kąpieli, zamieniła w jelenia, natychmiast rozszarpanego przez jego własne psy. Spośród licznych świątyń wzniesionych na jej cześć, najsłynniejsze były w Brauron w Attyce, Sparcie i Efezie, w Azji Mniejszej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *