Partenon.
W panoramie Akropolu oglądanej od strony Propylejów dominuje dziś Partenon, wzniesiony na najwyższym miejscu na wzgórzu. W czasach antycznych widać stąd było jedynie fronton budowli — resztę zasłaniały rzeźby i inne budynki. Centralnym punktem Akropolu był ustawiony naprzeciwko Propylejów 10-metrowy posąg z brązu przedstawiający Atenę Promachos (przewodzącą w walce), przeniesiony w czasach bizantyjskich do Konstantynopola i tam zniszczony w 1204 r. przez tłuszczę, która uznała, że bogini wyciągniętą prawą ręką przyzywa krzyżowców do miasta. Autorem posągu symbolizującego męstwo Ateńczyków w walce z Persami był Fidiasz. Włócznia i hełm wskazywały drogę żeglarzom zbliżającym się od strony cypla Sunion.
Po prawej stronie posągu biegła Droga Panatenajska, którą co 4 lata przechodziła wielka procesja ku czci Ateny, patronki miasta. Wspinając się ścieżką, można zobaczyć wyżłobienia w skale, które dawały lepsze oparcie stopom, oraz szereg nisz po obu stronach, gdzie stały posągi i gdzie składano ofiary.
Partenon był pierwszym wielkim obiektem w projekcie Peryklesa, dziełem architekta Iktinosa i budowniczego Kallikratesa. Budowę rozpoczęto w 447 r. p.n.e., poświęcono w 438 r. p.n.e., a ukończono sześć lat później. Iktinos wykorzystał tu wszystkie zdobycze architektury doryckiej, osiągając niezwykłą harmonię i doskonałe proporcje. Stosunek 9:4 zachowano nie tylko przy zależności długości od szerokości i szerokości od wysokości, ale także w odległości między poszczególnymi kolumnami a ich średnicą. Wszelkie dysproporcje korygowano dzięki skomplikowanym obliczeniom matematycznym i mistrzowskim zabiegom architektonicznym. Wszystkie linie, wyglądające na idealnie proste, w istocie są nieco wygięte (efekt ten nazywa się entasis, czyli nacisk). Kolumny (nieznacznie wybrzuszone, by nie wywoływały złudzenia wklęsłości) są nachylone do wewnątrz o 6 cm, natomiast każdy ze stopni po bokach świątyni jest nachylony o 12 cm w stosunku do 70-metrowej długości.
W Partenonie, wzniesionym na miejscu wcześniejszych świątyń jako nowe sanktuarium bogini, umieszczono gigantyczny drewniany posąg Ateny Polias (opiekunki miasta), pokryty płytkami z kości słoniowej i złota. Oczy wykonano z drogocennych klejnotów, a skórzaną tarczę (egidę) osłaniającą piersi zdobiła głowa martwej Meduzy z kości słoniowej. Posąg, zaprojektowany przez Fidiasza, ustawiono w półmroku celli (komnaty kultowej), gdzie wzbudzał zachwyt aż do V w. n.e. Później zaginął, ale jest dość dobrze znany dzięki licznym kopiom (m.in. marmurowej replice rzymskiej, Ateny Warwakjon, wyeksponowanej w Narodowym Muzeum Archeologicznym).
Nazwa Partenon — dosłownie „sala dziewic” — pierwotnie odnosiła się jedynie do pomieszczenia w zachodniej części świątyni, gdzie (jak dawniej sądzono) mieszkały kapłanki Ateny (obecnie uważa się, że był tam skarbiec Aten i Związku). Budowla nigdy nie dorównywała znaczeniem religijnym Erechtejonowi, traktowano ją raczej jako swoiste dzieło sztuki poświęcone opiekuńczemu bóstwu miasta. Kolumny były pomalowane, a świątynię obiegał przepiękny fryz przedstawiający procesję panatenajską, metopy ze scenami gigantomachii, centauromachii, walk z Amazonkami i bohaterami legend attyckich. Na frontonach z kolei zaprezentowano narodziny Ateny i jej spór z Posejdonem. Najpiękniejsze zachowane do dzisiaj fragmenty można obejrzeć w Muzeum Brytyjskim oraz w Muzeum Akropolu, niestety większą część frontonów, kolumn w centrum i celli została zniszczona w 1687 r., w czasie oblężenia miasta przez Wenecjan.