Propyleje i świątynia Ateny Nike.
Tak jak i w przeszłości, na Akropol można wejść tylko od jednej strony: z tarasu nad agorą. Tędy w czasach antycznych prowadziła stroma Droga Panatenajska (Święta Droga). Wejście na wzgórze stanowi masywna, monumentalna podwójna brama, zwana Propylejami. Współczesny szlak jest łagodniejszy i biegnie zakosami przez rzymską bramę z III w. n.e. (tzw. Bramę Beuliego).
Propyleje zostały wzniesione przez Mnesiklesa w latach 437-432 p.n.e., po ukończeniu budowy Partenonu, jako swoista przeciwwaga dla świątyni. Za budulec posłużył marmur pentelicki (z góry Pentelikon, na północny wschód od miasta). Pod względem piękna i architektury Propyleje śmiało konkurują z Partenonem. Z powodu nachylenia terenu, Mnesikles jako pierwszy zastosował obok standardowych kolumn doryckich wyższe i delikatniejsze kolumny w porządku jońskim.
Pomieszczenia wewnętrzne nawet w czasach antycznych pełniły rozmaite funkcje. W Pinakotece na lewo od głównego wejścia (przykrytej niegdyś wspaniałym kasetonowym sufitem pomalowanym na niebiesko i zdobionym złoconymi gwiazdami, zniszczonym przez oblegające miasto wojska weneckie), wyeksponowano malowidła Polignota, przedstawiające bohaterów eposów Homera. Dzieła te powstały w połowie V w. p.n.e., a 600 lat później, za czasów rzymskich, zostały opisane w Przewodniku po Helladzie przez greckiego geografa i podróżnika, Pauzaniasza. Wedle projektu Mnesiklesa, podobne pomieszczenie miało się znajdować w prawym skrzydle, kiedy jednak okazało się, że naruszono by w ten sposób teren poświęcony bogini zwycięstwa, wzniesiono przedsionek sanktuarium Ateny Nike.
Budowę prostej i eleganckiej świątyni Ateny Nike, czyli Ateny o przydomku Nike Apteros (Nike Bezskrzydła), rozpoczęto dość późno, bo w 427 r. p.n.e. (niewykluczone, że powodem tego był spór o południowe skrzydło Propylejów). Świątynia stoi na platformie nad urwiskiem wychodzącym na port w Pireusie i Zatokę Sarońską. Według Pauzaniasza to właśnie tutaj król Egeusz czekał na powrót syna Tezeusza, który wyruszył na Kretę, by zabić Minotaura. Czarny żagiel na maszcie statku miał oznaczać niepowodzenie, biały zaś pomyślny finał. Uradowany bohater zapomniał jednak zdjąć złowieszcze żagle, a Egeusz przekonany, że jego syn nie żyje, rzucił się w przepaść. Realistyczny fryz świątyni przedstawia zwycięstwo Ateńczyków nad Persami w bitwie pod Platejami i jest uważany za pierwszy historyczny relief grecki.
Świątynia została zrekonstruowana z oryginalnych bloków kamiennych w XIX w. po zniszczeniach dokonanych 200 lat wcześniej przez Turków, którzy zainstalowali tu baterię armat. W tym samym czasie odrestaurowano również płaskorzeźby balustrady, a wśród nich ozdobę Muzeum Akropolu — Nike rozwiązującą sandał.
Najlepszy widok na świątynię roztacza się z Akropolu — po przejściu przez Propyleje trzeba pójść w prawo. Widać tam też ruiny sanktuarium Artemidy Brauronia. Jego przeznaczenie nie jest znane — wiadomo jedynie, że w przedsionku stał olbrzymi koń trojański z brązu. W lepszym stanie zachował się pobliski odcinek murów mykeńskich (równoległy do Propylejów), wkomponowanych w klasyczne fortyfikacje.