Włosi bardzo wcześnie próbowali wciągnąć Grecję do drugiej wojny światowej, zatapiając potajemnie grecki krążownik Elli w porcie Tinos 15 sierpnia 1940 r. (dokonał tego okręt podwodny z bazy w Dodekanezie). Grecy nie zareagowali. Kiedy jednak Mussolini zajął Albanię i 28 października 1940 r. wystosował ultimatum, żądając przepuszczenia przez terytorium Grecji swych wojsk, Metaksas odpowiedział włoskiemu ministrowi spraw zagranicznych (jak głosi popularna wersja) jednym stawnym słowem: ochi (nie). (W rzeczywistości odpowiedź sformułowana była w zrozumiałym dla obu stron języku francuskim i brzmiała C’est la guerre). Dzień ten stał się datą przystąpienia Grecji do wojny i do dzisiaj obchodzony jest jako święto narodowe.
Walcząc jako naród nagle zagrożony atakiem z zewnątrz, Grecy zdołali wyprzeć Włochów i zająć zamieszkany głównie przez ludność grecką północny Epir (południowa część Albanii). Niestety, zamiast bronić granicy w Macedonii, armia ugrzęzła w ośnieżonych górach północnego Epiru i nigdy nie udało się jej skoordynować swych poczynań z aliantami.
OKUPACJA I RUCH OPORU
W kwietniu 1941 r. hitlerowskie dywizje pancerne wtarty się do Grecji od strony Jugosławii, skutecznie rewanżując się za jedyną wówczas klęskę państw Osi. W maju nastąpił hitlerowski desant z powietrza i morza na Kretę i inne wyspy greckie. Metaksas zmarł tuż przed wkroczeniem Niemców, a król Jerzy II i jego nowi samozwańczy ministrowie uciekli do Kairu (zresztą mało kto, bez względu na zapatrywania polityczne, ubolewał z tego powodu).
Wspólna włosko-niemiecko-butgarska okupacja
Grecji to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń drugiej wojny światowej. Niemal pół miliona Greków zmarło z głodu (zimą 1941/42 r.), ponieważ wojska okupantów, a szczególnie Niemców, rekwirowały na własne potrzeby całą żywność. Cale wsie, zwłaszcza na Krecie, równano z ziemią, mordując mieszkańców (blisko 130 tys.) przy najmniejszym podejrzeniu o udzielanie pomocy partyzantom. Na północy Bułgarzy niszczyli zabytki starożytności i kościoły, by łatwiej uzasadnić potem żądanie aneksji „słowiańskiej” Macedonii.
W roku 1944 hitlerowcy (również głównie na północy) deportowali do obozów koncentracyjnych prawie wszystkich greckich Żydów, w liczbie około 80 tys. Była to wówczas jedna z najliczniejszych na świecie społeczności żydowskich. Oprócz największej na Bałkanach diaspory w Salonikach (57 tys.), gdzie w hitlerowskim wywiadzie służył Kurt Waldheim, późniejszy sekretarz generalny ONZ i prezydent Austrii, Żydzi zamieszkiwali też wiele miast i wysp w innych rejonach Grecji. Po kapitulacji Wioch we wrześniu 1943 r. skutki nazairykańscy, których zadaniem było zapobiec utworzeniu rządu komunistycznego w momencie wycofania się sit niemieckich.
WYZWOLENIE I WOJNA DOMOWA
Kiedy w październiku 1944 r. Niemcy zaczęli wycofywać się z Grecji, większość przywódców EAM zgodziła się na udział w „oficjalnym” rządzie tymczasowym pod patronatem brytyjskim. Bardzo szybko okazało się to poważnym błędem taktycznym, ponieważ komuniści, kontrolujący 90% powierzchni kraju, otrzymali zaledwie jedną trzecią stanowisk w rządzie, a król bynajmniej nie wyrzekł się pretensji do tronu. Trzonem korpusu oficerskiego powstającej właśnie regularnej armii byli członkowie skrajnie prawicowej Brygady Górskiej, a nawet faszyzujących Batalionów Bezpieczeństwa, a nie ELAS. W listopadzie alianci, pod dowództwem brytyjskiego generała Ronalda Scobie, nakazali oddziałom ELAS złożyć broń. 3 grudnia prysły ostatnie złudzenia o neutralności policja otwarta ogień do komunistów demonstrujących w Atenach, zabijając co najmniej szesnastu, i na ulicach stolicy pomiędzy silami ELAS a wojskami brytyjskimi wybuchła tzw. bitwa grudniowa.
Wprawdzie w lutym udało się wynegocjować rozejm w Warkizie, ale nigdy nie wszedł on w życie. Armia, policja i władza cywilna pozostały w rękach prawicy. Rozpoczęły się prześladowania sympatyków lewicy, z których większość w gruncie rzeczy nie byta komunistami. Równocześnie patrzono przez palce na dawnych kolaborantów, pozwalając im pozostać na stanowiskach. Wybory w 1946 r., zbojkotowane przez ugrupowania lewicowe, wygrała prawica. Wkrótce potem zorganizowano sfałszowane od początku do końca referendum, w którym społeczeństwo opowiedziało się za powrotem króla. Do roku 1947 partyzantka komunistyczna przybrała na sile, tak że można mówić o regularnej wojnie domowej. ELAS przeszła reorganizację i stała się Demokratyczną Armią Grecji – DSE.
W tym czasie zmart król Jerzy (1947 r.), a następcą został jego brat Paweł (z żoną Frederyką). Z kolei Brytyjczyków zastąpili Amerykanie, wprowadzając w życie głoszącą „zimną wojnę” doktrynę Trumana. W marcu 1947 r. przejęli kontrolę nad Grecją i byl to pierwszy powojenny eksperyment z antykomunistyczną interwencją. Rząd grecki otrzymał potężną pomoc finansową i wojskową, ale jego dekrety, by nabrać ważności, musiały mieć podpis szefa amerykańskiej misji wojskowej.
W górach amerykańscy „doradcy wojskowi” ćwiczyli niezbyt początkowo sprawną armię nacjonalistyczną przed kampanią przeciwko DSE. „Biały terror” – masowe aresztowania, sądy polowe i deportacje do obozów koncentracyjnych trwał do 1951 r. Wykonano przeszło trzy tysiące egzekucji, w tym na pewnej liczbie Świadków Jehowy, którzy, jak wyraził się amerykański ambasador Grady, „okazali się sektą zdominowaną przez komunistów”.
Jesienią 1949 r., po zerwaniu przez Tito stosunków z Moskwą, zamknięta została granica jugostowiańsko-grecka i resztki partyzantów z DSE musiały pogodzić się z porażką. Z ostatniej twierdzy na górze Grammos wycofali się do Albanii. O zbrodnie wojenne i okrucieństwa można oskarżać obie strony. Lewica, oprócz podobnej, jeśli nie wyższej liczby egzekucji, prowadziła na wielką skalę akcję niszczenia klasztorów i dokonała podejrzanej ewakuacji dzieci z „rejonów walki” (pisze o niej Nicolas Gage w antykomunistycznej książce Eleni), co wraz z ogólnym bezsensem walki trzydziestotysięcznej organizacji słabo uzbrojonych partyzantów z regularną armią wspieraną przez Amerykanów niewątpliwie poważnie przyczyniło się do spadku poparcia dla DSE w społeczeństwie.